SIR ROKHAWMA - 3
Ziaktu: Biaktea Hillu Ralte
BUNG 3-NA
H N U C H H U I N A
Sir Rokhawma chu tukverh hnungchhawnin dawhkan bulah, Chair su thei chungah chuan a lo țhu awn duai a. A dawhkanah chuan lehkhabu hrang hrang leh chanchinbu phek hlai pui pui chu a lo darh nuai(h) bawk. Dawhkan hnuaiah chuan meizial vap leh meizial bung chu a inchap niai bawk a. Ngaihtuahna sawrbing tih hriat tak hian a melh ngai chu a lo melh ngar ngar a, a In chhung ka lut pawh chu engah vak a ngai lo hmel hle. Muangchanga a Chair su thei tihsuk zauh pah chuan mi rawn mitsir zawk a, "Lo țhu rawh khai, ka beisei aiin i rawn lawr hma daih mai." tih leh a dawhkana lehkha phek pakhat lak chu a rual a. A lehkha phek ken chu uluk tak chuan a'n thlek kual ngial a, chumi hnu chuan lehkha tlang chu a han hnim kual dan dan a, thawk lak halh pah chuan a mit chu a chhing zui diar diar a.
Chutianga a ngaihtuahna a sawrbing lai chuan biak buai loh chu fuh berah ka ngai a. A In chhung vel chu ka'n thlek kual vela a zau hran lo hle. Kawngkhar ațanga luh phat chu Choka a ni a, Sitting room leh ama Office pawh a ni nghal. A hranpa ve deuh chuan bed room chu a awm ve a, mahse a hmuhtlang theih vek tho a. Khum pakhat, lian angreng tak hi a malin a inhung ngawk a, bangrelah chuan Thawmhnaw tlem leh Kawrchung pakhat a inkhai bawk. A khum neih chhun chu Burma Thosilen sen hlaipui mai chuan a khuh hlun mai a, mak titaka ka thlir reng lai chuan ;
"A mak i va tih hmel ve Duhtak Masawm !?"
"Ti deuh hlek, engvangin nge i Khum hi Thosilena i khuh kher , zar ve mai la ?"
Nuih rik huk pah chuan, "Thosilen zarna ka siam buai peih lo anih kha. Tikhan ka khuh a, khum hnuaiah khan ka mu hlauh thung a, a remchang teh et a sin. Bakah kan Sikul kal lai, Hostel kan awm țhin lai ațangin Khumchhawng, a hnuai zawka mu țhang ka ni a, Khum pangngaia mut hi ka thiam hleithei tawh lo. Tikhan Khumchhawnga mu te pawh ka ang ve a."
Amah chu ka va en a, a thusawi pawh chu hre zui lo niawm tak hian chanchinbu hlui hlai zet chu a lo hlam leh duai duai tawh a. A țhutna chung bangah chuan lehkha lian ang reng tak, ung ve tawh tak chu a lo intar va a, chuta thu inziak chu ka'n chhiar chhin a -
'I HNARIN EN LA,
I MITIN NGAITHLA LA,
I BENGIN HMU RAWH.' tih chu hawrawp lian chi hian a lo inziak kulh mai a, a awmzia ka man pha ve lo hle.
Chutia a lehkha tar ka en vung vung lai chuan Sir Rokhawma chu a rawn nui chhuak ta hawk hawk a, a nuih zawng chuan a hnar chu a er leh ngawk ngawk a. "Ka thil tar chu i hrethiam chiah emaw chu ?" tiin zawhna mitmeng chuan mi han melh ha a. Mahse, a thil tar ai mah chuan a nuih zawnga a hnar a tier ngawk ngawk thei chu mak ka ti zawk tlat a, engtin nge a theih bik tih ka zawt ta nge nge a. Sir Rokhawma chuan a kuta dawhkan khawn karh karh pah chuan, "He thil thiam tur hi chuan beih nasat a ngai a sin Duhtak Masawm. Rilru dah ruah vek a, thlarau hahchawlh tir vek hnuah kan hnarah ngawr ngawr khan kan ngaihtuahna kan sawrbing tur a ni. Mahni tawka inzir thiam mai chi pawh a ni lo, rilru ruak vek chunga hnar er ringawt han ngaihtuah chuan tisa hian a zui ta mai țhin. Mihring theihna hmanga thiam chi a ni lo, keipaw'n Keite leh Chinghnia ațanga ka zir chhuah daih a sin." tih pah chuan a meizial chu a pak khu tual a, a ropuiin mak ka ti leh pek hle.
Sir Rokhawma hi a chanchin a hnua ka hriat leh danin tuna Rangkachak Sana bo neitu Pu Sânglawma nen hian khawkhat chhuak niin Tlawngkam Zirlai Pawl-ah inhmang dunin a dintu zingah pawh an tel a, hruaitu pawimawh tak a lo ni tawh țhin. Mahse, engtik emaw ațang khan hruaitute zingah ngaihdan inrem lo an awm ta a, țhenkhatin an pawl leh Tlawngkam Zirlaite hamțhatna an ngaihtuah luatah zirlai pawl tih awm loh tak tak tiin Sawrkar an kar na viau zel mai a. Chu thil chu Sir Rokhawma ngaihdan a ni ve țhai si lo. Sir Rokhawma duhdan leh ngaihdanah chuan Tlawngkam Zirlai Pawl chuan puih an ngaihna laiah Tlawngkam zirlaite chu a pui mai ang a, din sak a țul hunah pawh an ai a ding mai ang. An dikna leh chanvo tur chin pawh a humhalh sak ang. Mahse, a loa liama Tlawngkam zirlai ngawr ngawr tana an chanvo lo thleng thlenga nawr chhuah phet tum te, Tlawngkam zirlai intihbikna riau rilru te chu a tei thei țhai lo. Zirlaite chuan zirlaite chanvo leh dikna chu an hmu ang, an tihtur chin pawh an ti ngei tur a ni. Tlawngkam zirlai tia intihbikna pawh a awm tur a ni lo, chutiang anih chuan Zoram hmuntinah, Mat-ral Zirlai Pawl, Chhimtuipui-ep Zirlai Pawl, Lengteng Tlang liam Zirlai Pawl.....an tam lutuk. Intihbikna awm loin, intih tlan tel telna chu a duhdan a ni tlat a, hruaitu dang ngaihdan a nih ve si loh avang chuan Tlawngkam Zirlai Pawl chu a chhuahsan ta a ni. Pu Sânglawma erawh hruaitu dangte leh Zirlaite zara a kuangbang mawm, chaw talna tur tal chan inbeiseiin tunah chuan Senior Adviser hial a ni ta reng a.
Chutia Zirlai Pawl a chhuahsan hnu chuan khawchhak lam unau kungfu thiam a chhar hlauh mai a. Kum hnih dawn khawchhak lamah kungfu leh mitdawivaih, dawi thil hrang hrang a han zir ta a. Ding lam hawi paha vei lam vawihnih hawi hman khawpa che ranga a han inzir hnu chuan Mizoram lam panin a rawn chhuk leh a. Khaw hran hranah Kungfu Show-in a kual zak zak a, a mitdawivaih zir erawh mite mit tifing tawk leka a thiam avangin a Show ve lem lo. Chutia a zin kualna lamah chuan ngaihtuahna thar neiin a thiamthilte chu hnuchhuina'n a țangkai theih a ring ta a. Hnuchhui lama intuaihriam tumin hnuchhui thiam nia a hriat Keite leh Chinghne rual karah kum khat dawn a khawsa leh a. Chuta țanga hnar er ngawk ngawka nuih pawh chu thiam a ni. Ama sawi dan phei chuan Chinghnia leh Keite kara ka'n khawsa chu, a nute khan hur hun an lo nei a, an tih anga tih ve loh chuan an chhungkua-ah min pawm loang tih a hlauhawm țhin si a, A nu hur hi ka bawh ve at at fo mai a ti.
Chinghnia leh Keite zinga a training a zawh hnu chuan Aizawlah rawn chhuak lehin a takin a thiamthil chu hman a tum țan ta a. Inzir pahna nipah-fawmin ni leng leng hian Police a hmuh fuh tawh chu a zui chawt a, an chetla a thlir reng țhin. Police Motor te hi a um nileng zak țhin a. Mizoramin IR Chhattisgarh-a a tirh țum te khan Shillong dai thleng an motor kha a um hial a ni. Chutiang chuan ama thiamna leh ramsa finna leh hnuchhui thiamna, Police thiamna sang tak a lo nei ta a, a hna chu bul a lo țan thei ta a ni.
"Titeh khai Duhtak Masawm, i ngaihtuahna ram ațang khan lo chhuak la, he thil hi rawn en ve teh." tih pah chuan a hma-a Shillong Times chanchinbu hlui, Sumo driver-hoin an rawn hawn sak chu a han pharh duai a, a tlang te chu a'n hnim kual dan dan a. A tih dan ang chuan ka thlek fe hnuah ka'n hnim kual ve vel a, engmah thil thar han hmuh tur ka hre lem lo. Eng nge a awmzia tiin ka zawt ta nge nge a.
"Engmah thil danglam i hmuin i hre lo a maw?"
"Aw....engmah ka hre ve lo e.!"
Chu chanchinbu chu a danglamna ka hre lo hle, a chung sir deuhah thil val kelh takte a awm a, a hnuai awlah pencila thai ran chhete a awm bawk. Nuih suk pah chuan Sir Rokhawma chuan, "He chanchinbu hi nu pakhat chuan eirawng bawl pahin a chhiar ngei a. Tin, henu hian fanu emaw fapa, la naupangte, sikul pawh la kai rual lo leh Primary sikul kal rual vel a nei tih a chiang a ni." a rawn ti ta mai a, ka awih loin engtin nge a hriat bik tih chu ka inzawt nghal tlut tlut a. Amah vek chuan, "Han en mah teh Duhtak Masawm, he laia thil val kelh hi. Nangchuan i en liam mai a, mahse eng thil nge ni thei tih i ngaihtuah lo a ni. He chanchinbu awm dan chu i hre vek a, chumia thil danglam chhete lo awm ve chu ngaihthah chi a ni lo, kan hriat duh min hriattirtu a ni dawn tlat. Ngun taka kan en chuan he thil hi thildang vang a ni lo, tel farna val ngei anih ka ring a, tichuan chanchinbu hi kan hnimkual ta a, a tlang țhenkhatah hian masala rim a la nam thei asin. Tin, helai hnuaia pencila inthai rang riai riai hi, fiah lo viau mahse nguntaka en chuan insi deuh cheta 'A B C' hawrawp chhe taka inziak a ni tih i hre thei ang. Ziak zir tirah pawh zir tir tak meuh meuh ziak a ni tih a hriat theih....
Tichuan, he nu hian eirawng bawl pahin chanchinbu hi a chhiar a, a thil kan tel mawm pawh chu a tifar hial anih hi. A chhiar lai chu a buai deuh vang pawh a ni maithei dawhkanah a dah ta a. Chutah chuan a fa, naupang pakhat sikul kai tir, pencil la hmang rual lek te chuan lehkha a zir mek a, a bulah chuan a nau, naute harh ve tawh tak, thil zir rual ve tawh chu awmin a u pencil chu a lo la ve var a, a nu'n chanchinbu a rawn dahah chuan a u ziah ang chu a lo thai kawi ve ta ani. A kutziak en hian mahni tawka pencil la-a ziak ngawt a ni lo tih a hriat a, 'A B C ' thiamsa kutziak a ni lo tlat. Entawn tur leh pencil petu a u hi a awm tih a chiang em em bawk." A thusawi chu mak ka tiin ka rin a ang lo viau mai. Rangkachak Sana bo thu nen phei chuan inlaichinna a nei lo hle.
A țhutna ațang chuan a tho hluai a, "Zanin chu chaw ei ve nghal la riak bawk rawh aw." tih pah chuan a chhuar ațang chuan Saum a la a, thlengteah chuan bunin hmarcha ro leh eng eng emaw nen chuan a bawl phuan suah suah a. Chutiang chuan engmah dang ngaihsak lo leh țawng pawh țawng lo chuan a Saum ringawt chu a buaipui a, a changin a enlenna hmang te chuan a bih leh vung vung țhin. A changin hmarcha hring nen a bawl a, a changin hmarchahmui, bawlhlo eng eng emaw a telh zel bawk a. Tel te chu a chhuang hmui rum rum a, a Saum bawl chu a'n thlak a, a suan a, a tawpah a paiha a bul ațangin a bawl țha leh țhin. Chutiang reng reng chuan chu ni chu kan nileng ta ngawt a. Zanah pawh chuan riak tura mi tih tlat avang chuan ka riak ta nge nge a.
Zing ka țhanharh meuh chuan Ni a lo kang sang tawh hle. A turtuin a tur nat leh tawh em avang chuan Toilet lam chu ka pan vat a, mahse Sir Rokhawma chu a lo inthiar mek a. Tuino-a țin khawn rik kurh kurh
pah chuan 'Hmingmawi YMA tum leh hmachhuan chu' tih hla chu a lo sa thum bul bul a, nghahhlelh a na duh kher mai. A zawh rual rual chuan a rang a rangin ka lim lut ve nghal zak a, a commode lah chu hmalamah a lo awn nasa em em khawp a, ek posi a rem duh lo hle. Kan țhu bungbu vu a, chhipin toilet chhuat kan zuk si run thei a, kan ek thlak hi kan melh ngawih ngawih mai a ni. Chuti chunga No-a țin khawn paha a la zai thei mai chu mak ka ti viau mai.
Ka zawh ve meuh chuan a ni chu a chair su theiah chuan a lo țhu leh vang tawh a, a hma-ah chuan nimina a kawnghren bung chhar ngei mai chu a lo dah a, enlenna nen chuan a lo bih uluk leh tawh hle. Ngawirenga amah ngaihchan pah chuan tukțhuan tur chu ka lo buaipui ve bawk a, a ni paw'n a savun kawnghren ngawt chu a lo buaipui bawk.
Tukțhuan kan ei kham chuan muangchangin a kawrchung chu a ha a, zial te a zuk zawh te te hnu chuan thingpuisen kan dawm dun ran a. Thingpui kan inzawh meuh chuan sana pawh a lo phar kak leh tawh viau mai. Sir Rokhawma chuan din hluai pah chuan, "Hawh teh Masawm, vawiin chu pawnlamah kan hna kan thawh a ngai tlat mai. Han inpeih la, Zion Street lamah ka nauteho i va hmu teh ang. Chanchin hriat pawh an lo nei maithei a sin." a ti ta a. Chutia Sana bo thu kan buaipui tur chu ka lawm hle a, diktak chuan a chanchinbu hlui leh a saum bawlah ringawt kha chuan thil ropui leh ka hriat chak ka hriaiin ka hmu pha ve lo em a ni. Chutia a taka kan che chhuak tur chu ka lawm hle.
A In panna step chhuk takah chuan kan inzui chho dun hnak hnak a, thaw a sa duh phat phat hle. Kawngpui kan chuanchhuah hnu chuan reilote kan ding hahchawl det a. Chutihlai chuan Taxi a rawn tlan a, Sir Rokhawma chuan a lo phar ding var a. Ka hah bawka chutia Taxi-a kan kal tur chu ka lawm hle. Sir Rokhawma chuan Driver hnenah chuan Zion Street thleng engzatin nge a tlan țhin tih chu a zawt a. Driver chuan cheng zahnih a nimai tiin a lo chhang var a. Chutah Sir Rokhawma chuan, "A lawmawm e Tlangval, cheng zahnih sawmnga emaw ka ti a, zahnih zawk a lo nih chu. Chu chu ka hre duh mai mai a nia, tlan leh tawh rawh." a ti ta daih a, ka ngeiin ka hrilhai ang reng hle. Kei ai mahin Driver chuan a ngei hmelin a hrilhai hmel zawk . Tichuan ke hlir chuan thlan tla phungin Zion Street chu kan thleng phei ta a.
Zion Street kan thlen chuan tute tak a naute chu ni ang maw ka ti rilru nuap nuap a. Hetiang lai Bazar hmuna thawhpui leh enthlatu a lo dah reng reng te chu mak ka tiin ropui ka ti ru viau mai. Dawr pakhat kawt, hmun rem ang reng takah chuan min dinpui ta reng a, a ngaihna ka hre lo viau mai. Nakinah chuan ka rin loh tak tak, dawr awrh kan tih mai ho, simcard zuarte leh kawnghren bawr deuh deuha khai lek lukho chu rawn kalin Sir Rokhawma chu an rawn bial ta tal tal a. Kawnghren zuar te leh Simcard zuara bazar vela lo vir vat vatho chu Sir Rokhawma tana hnuchhui enthlak hna thawktu an lo ni reng si, keinin kan lo pel satliah mai mai țhin si a. Mak ka ti rilru viau mai.
Rei tawk fang an inbiak hnu chuan Sir Rokhawma chu hlim hmel taka nui khi vun vun chung chuan ka lam pan chuan a rawn phei a, a ke chheh te pawh chu a zang hmel haih haih viau mai. "Tunah chuan kan misual chu a nghawngah hruivalh kan thlung ta, pawh chip chiah kan hmabak tawh e." tih pah chuan ka darah chuan a'n beng thak thak a.
Chutia kawnghren zuarho a biak avang maia misual nghawnga kan han thlung leh ta mai chu a ngaihna ka hrethiam lo hle a,
"Kawnghren zuarho khan eng nge an lo hrilh che a?"
"Thil te te, nakinah ka hrilhfiah ang che."
"Tinge Kawnghren zuarho kher kher enthlatuah i hman a?"
"E khai ! Rukru leh misualte hian kawnghren hi an lei duh viau a sin."
"Engvangin maw?"
"E le ! Inthupna'n a niang."
Comments
Post a Comment